IGCSE സിലബസും ആശങ്കകളും
IGCSE (ഇന്റർനാഷണൽ ജനറൽ സർട്ടിഫിക്കറ്റ് ഓഫ് സെക്കൻഡറി എജ്യുക്കേഷൻ) സിലബസിൽ പഠിക്കുന്നതിന് അതിൻ്റേതായ ഗുണങ്ങളും ദോഷങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ട്. വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുമ്പോൾ ചില കാര്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുമുണ്ട്. അതിനെ അറിഞ്ഞിരിക്കാം.
IGCSE പഠിക്കുന്നതിൻ്റെ ഗുണങ്ങൾ (Pros):*
1. ആഗോള അംഗീകാരം: ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സർവ്വകലാശാലകളും തൊഴിൽ ദാതാക്കളും IGCSE യോഗ്യത അംഗീകരിക്കുന്നു. ഇത് വിദേശത്ത് ഉപരിപഠനം നടത്താനോ ജോലി നേടാനോ ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് വളരെ പ്രയോജനകരമാണ്.
2. മികച്ച പഠന നിലവാരം: വിമർശനാത്മക ചിന്ത (Critical Thinking), പ്രശ്നപരിഹാരം (Problem Solving), ഗവേഷണാത്മക പഠനം (Research Skills) തുടങ്ങിയ കഴിവുകൾ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന രീതിയിലാണ് പാഠ്യപദ്ധതി തയ്യാറാക്കിയിരിക്കുന്നത്. മനഃപാഠമാക്കുന്നതിന് പകരം വിഷയങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കി പഠിക്കുന്നതിന് ഊന്നൽ നൽകുന്നു.
3. വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം: വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് അവരുടെ താൽപ്പര്യങ്ങൾക്കും അഭിരുചിക്കും അനുസരിച്ച് തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ ധാരാളം വിഷയങ്ങൾ ലഭ്യമാണ്. ഇത് പഠനം കൂടുതൽ ആസ്വാദ്യകരമാക്കാൻ സഹായിക്കും.
4. പ്രായോഗിക പരിജ്ഞാനത്തിന് ഊന്നൽ: തിയറി പഠനത്തോടൊപ്പം പ്രായോഗിക പരീക്ഷണങ്ങൾക്കും പ്രോജക്റ്റുകൾക്കും പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. ഇത് നന്നായി മനസ്സിലാക്കാൻ സഹായിക്കും.
5. ഉപരിപഠനത്തിനുള്ള ശക്തമായ അടിത്തറ: വിഷയങ്ങൾ* IBDP (International Baccalaureate Diploma Programme), A-Levels തുടങ്ങിയ അന്താരാഷ്ട്ര നിലവാരത്തിലുള്ള കോഴ്സുകൾക്ക് ചേരുന്നതിന് ശക്തമായ അടിത്തറ നൽകുന്നു.
IGCSE പഠിക്കുന്നതിൻ്റെ ദോഷങ്ങൾ (Cons):
1. കൂടുതൽ കാഠിന്യമേറിയത്: ചില ദേശീയ/സംസ്ഥാന ബോർഡുകളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ IGCSE സിലബസ് കൂടുതൽ വിപുലവും കാഠിന്യമേറിയതുമായി ചില വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് അനുഭവപ്പെടാം.
2. ചെലവ്: IGCSE വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന സ്കൂളുകളിൽ പലപ്പോഴും മറ്റ് ബോർഡുകളിലെ സ്കൂളുകളെ അപേക്ഷിച്ച് ഫീസ് കൂടുതലായിരിക്കാം.
3. പ്രാദേശിക വിഷയങ്ങളിലെ കുറവ്: ദേശീയ അല്ലെങ്കിൽ സംസ്ഥാന ബോർഡുകളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ, പ്രാദേശിക ചരിത്രം, ഭാഷ, സംസ്കാരം എന്നിവയ്ക്ക് ഊന്നൽ കുറവായിരിക്കാം (എന്നാൽ അന്താരാഷ്ട്ര കാഴ്ചപ്പാട് ഒരു ഗുണമാണ്).
4. സ്വയം പഠനത്തിൻ്റെ ആവശ്യകത: വിദ്യാർത്ഥികൾ കൂടുതൽ സ്വയം പഠിക്കാനും ഗവേഷണം ചെയ്യാനും തയ്യാറാകേണ്ടി വന്നേക്കാം.
വെല്ലുവിളികൾ (Challenges):
1. പുതിയ പഠനരീതിയുമായി പൊരുത്തപ്പെടൽ: പരമ്പരാഗത പഠനരീതിയിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, വിശകലനം ചെയ്യാനും പ്രായോഗികമായി ഉപയോഗിക്കാനും ആവശ്യപ്പെടുന്ന ചോദ്യരീതികളുമായി പൊരുത്തപ്പെടേണ്ടി വരും.
2. പാഠ്യഭാരം: ധാരാളം വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുമ്പോൾ അവയെല്ലാം ഒരുപോലെ പഠിച്ചെത്തുന്നത് ഒരു വെല്ലുവിളിയായേക്കാം. കൃത്യമായ സമയ മാനേജ്മെൻ്റ് ആവശ്യമാണ്.
3. ലഭ്യത: എല്ലാ സ്കൂളുകളിലും IGCSE സിലബസ് ലഭ്യമായിരിക്കണമെന്നില്ല. അതുപോലെ, പ്രത്യേക വിഷയങ്ങൾക്ക് നല്ല ട്യൂട്ടർമാരെ കണ്ടെത്താനും പ്രയാസം നേരിട്ടേക്കാം.
4. മറ്റ് ബോർഡുകളിലേക്കുള്ള മാറ്റം: IGCSE പഠനത്തിനു ശേഷം ചില പ്രാദേശിക ബോർഡുകളിലേക്കോ സിസ്റ്റങ്ങളിലേക്കോ മാറേണ്ടി വന്നാൽ ചെറിയ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഉണ്ടായേക്കാം (എങ്കിലും ഇപ്പോൾ ഇത് വലിയ പ്രശ്നമല്ല).
വിഷയങ്ങളുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടവ:
IGCSE-യിൽ വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു കാര്യമാണ്. താഴെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കുക:
1. കുട്ടിയുടെ താൽപ്പര്യം അഭിരുചി: കുട്ടിക്ക് താൽപ്പര്യമുള്ളതും നന്നായി പഠിക്കാൻ കഴിവുള്ളതുമായ വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുക. ഇഷ്ടമില്ലാത്ത വിഷയങ്ങൾ പഠിക്കുന്നത് ഭാരമാകും.
2. ഭാവി പഠന ലക്ഷ്യങ്ങൾ: കുട്ടി ഭാവിയിൽ ഏത് കോഴ്സ് പഠിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു എന്ന് പരിഗണിച്ച് അതിന് അനുയോജ്യമായ വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുക. ഉദാഹരണത്തിന്, എഞ്ചിനീയറിംഗിന് ഫിസിക്സ്, കെമിസ്ട്രി, മാത്തമാറ്റിക്സ് എന്നിവയും മെഡിസിന് ബയോളജി, കെമിസ്ട്രി എന്നിവയും പ്രധാനമാണ്. സർവ്വകലാശാലകളുടെ പ്രവേശന യോഗ്യതകൾ മുൻകൂട്ടി പരിശോധിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്.
3. കരിയർ പ്ലാനുകൾ: ഭാവിയിൽ ഏത് ജോലി തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു എന്നതിനനുസരിച്ചുള്ള വിഷയങ്ങൾക്ക് മുൻഗണന നൽകാം.
4. സ്കൂളിൽ ലഭ്യമായ വിഷയങ്ങളും കോമ്പിനേഷനുകളും: നിങ്ങൾ ചേരാനുദ്ദേശിക്കുന്ന സ്കൂളിൽ ഏതൊക്കെ വിഷയങ്ങളും അവയുടെ കോമ്പിനേഷനുകളുമാണ് ലഭ്യമെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുക.
5. പ്രധാന വിഷയങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം: ഗണിതം, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങൾ, ഇംഗ്ലീഷ് തുടങ്ങിയ അടിസ്ഥാന വിഷയങ്ങളിൽ നല്ല ശ്രദ്ധ നൽകണം.
6. സമതുലിതമായ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്: ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങൾ, മാനവിക വിഷയങ്ങൾ (Humanities), ഭാഷകൾ, തൊഴിലധിഷ്ഠിത വിഷയങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ഉൾപ്പെടുത്തി സമതുലിതമായ രീതിയിൽ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ ശ്രമിക്കുക.
7. വിദഗ്ദ്ധോപദേശം തേടുക: സ്കൂളിലെ കൗൺസിലർമാർ, അധ്യാപകർ, സീനിയർ വിദ്യാർത്ഥികൾ എന്നിവരുമായി ആലോചിച്ച് തീരുമാനമെടുക്കുന്നത് ആശയക്കുഴപ്പങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ സഹായിക്കും.
ഇന്ത്യയിൽ തുടർ പഠനത്തിന്:
IGCSE സിലബസിൽ പഠിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ഇന്ത്യയിലെ ഉപരിപഠന സാധ്യതകളെക്കുറിച്ച് ചില ആശങ്കകൾ നിലവിലുണ്ട്, പ്രത്യേകിച്ചും ചില കോഴ്സുകൾക്ക് AIU (Association of Indian Universities) / UGC (University Grants Commission) തുല്യത ലഭിക്കുന്നതിലെ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ കാരണം. ഇതിനെക്കുറിച്ച് വിശദമായി താഴെപ്പറയുന്നു:
1. തുല്യതയും യാഥാർഥ്യവും (Equivalence & Reality):
IGCSE + A-Level/IBDP: ഓർക്കേണ്ട പ്രധാന കാര്യം, IGCSE എന്നത് ഇന്ത്യയിലെ പത്താം ക്ലാസിന് തത്തുല്യമാണ്. ഇന്ത്യൻ സർവ്വകലാശാലകളിൽ ബിരുദ കോഴ്സുകൾക്ക് ചേരാൻ പ്ലസ്ടുവിന് (10+2) തത്തുല്യമായ യോഗ്യതയാണ് വേണ്ടത്. IGCSE ക്ക് ശേഷം കേംബ്രിഡ്ജിൻ്റെ A-Level അല്ലെങ്കിൽ International Baccalaureate Diploma Programme (IBDP) പൂർത്തിയാക്കിയാൽ മാത്രമേ പ്ലസ്ടുവിന് തത്തുല്യമായി AIU/UGC സാധാരണയായി പരിഗണിക്കൂ.
AIU അംഗീകാരം: നിശ്ചിത എണ്ണം വിഷയങ്ങൾ (ഉദാഹരണത്തിന്, IGCSE/O-Level തലത്തിൽ 5 വിഷയങ്ങളും A-Level തലത്തിൽ 2 അല്ലെങ്കിൽ 3 വിഷയങ്ങളും, അല്ലെങ്കിൽ IBDP യുടെ നിബന്ധനകൾ) പാസ്സാവുകയും, അതിൽ ഇംഗ്ലീഷ് ഉൾപ്പെടുകയും, ആവശ്യമായ ഗ്രേഡുകൾ നേടുകയും ചെയ്താൽ A-Level/IBDP യോഗ്യതയ്ക്ക് സാധാരണയായി AIU തുല്യത നൽകാറുണ്ട്.
ചില സ്ട്രീമുകളിലെ പ്രശ്നം: തുല്യതാ പ്രശ്നം പ്രധാനമായും ഉണ്ടാകുന്നത് ഇന്ത്യയിലെ ചില പ്രൊഫഷണൽ കോഴ്സുകൾക്ക് (ഉദാ: എഞ്ചിനീയറിംഗ്, മെഡിസിൻ) അപേക്ഷിക്കാൻ ആവശ്യമായ നിർബന്ധിത വിഷയങ്ങൾ (Physics, Chemistry, Maths/Biology) വിദ്യാർത്ഥി A-Level/IBDP തലത്തിൽ പഠിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ മാത്രമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, A-Level/IBDP യിൽ ഹ്യുമാനിറ്റീസ് വിഷയങ്ങൾ മാത്രം പഠിച്ച കുട്ടിക്ക് ഇന്ത്യയിൽ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോഴ്സിന് ചേരാൻ യോഗ്യതയുണ്ടാവില്ല. ഇത് സിലബസിൻ്റെ പ്രശ്നമല്ല, മറിച്ച് കോഴ്സിന് ആവശ്യമായ വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കാത്തതിൻ്റെ പ്രശ്നമാണ്.
2. IGCSE ക്കാർ അവസരങ്ങളിൽ മാത്രം ഫോക്കസ് ചെയ്യണോ?
IGCSE/A-Level/IBDP സിലബസുകൾക്ക് ആഗോളതലത്തിൽ അംഗീകാരമുള്ളതുകൊണ്ട് വിദേശ സർവ്വകലാശാലകളിൽ പ്രവേശനം നേടുക എന്നത് താരതമ്യേന എളുപ്പമുള്ളതും സാധ്യമായതുമായ ഒരു ഓപ്ഷനാണ്. പല വിദ്യാർത്ഥികളും ഇത് തിരഞ്ഞെടുക്കാറുമുണ്ട്. എന്നാൽ, ഇന്ത്യയിൽ അവസരങ്ങൾ ഇല്ല എന്നോ, വിദേശത്ത് തന്നെ പോകണം എന്നോ ഇതിനർത്ഥമില്ല. ആവശ്യമായ വിഷയങ്ങൾ പഠിക്കുകയും യോഗ്യതാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ പാലിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന നിരവധി A-Level/IBDP വിദ്യാർത്ഥികൾ ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ സർവ്വകലാശാലകളിൽ പഠിക്കുന്നുണ്ട്. ഇത് വിദ്യാർത്ഥിയുടെ താല്പര്യം, സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി, തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന കോഴ്സ് എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കും.
3. ഇന്ത്യയിൽ നിർദ്ദേശിക്കാവുന്ന ഉപരിപഠന മേഖലകൾ:
A-Level/IBDP പൂർത്തിയാക്കിയ, AIU തുല്യത നേടാൻ സാധ്യതയുള്ള (ആവശ്യമായ വിഷയങ്ങൾ എടുത്ത) വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് ഇന്ത്യയിൽ തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചില മേഖലകൾ താഴെക്കൊടുക്കുന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും, നിർബന്ധമായും സയൻസ്/മാത്‍സ് വിഷയങ്ങൾ ആവശ്യമില്ലാത്ത കോഴ്സുകൾ IGCSE പശ്ചാത്തലമുള്ളവർക്ക് എളുപ്പത്തിൽ പരിഗണിക്കാവുന്നതാണ് (അവർ A-Level/IBDP യിൽ ആ വിഷയങ്ങൾ എടുത്തിട്ടില്ലെങ്കിൽ):
ഹ്യുമാനിറ്റീസ് & സോഷ്യൽ സയൻസസ് (മാനവിക വിഷയങ്ങൾ / സാമൂഹിക ശാസ്ത്രം):
* BA ഹിസ്റ്ററി, പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസ്, സോഷ്യോളജി, സൈക്കോളജി, ഇംഗ്ലീഷ് ലിറ്ററേച്ചർ, ഇക്കണോമിക്സ്* (*ചിലപ്പോൾ മാത്‍സ് ആവശ്യമായി വരാം) തുടങ്ങിയവ. ഇതിന് സാധാരണയായി പ്ലസ്ടു തലത്തിൽ പ്രത്യേക വിഷയ കോമ്പിനേഷൻ നിർബന്ധമില്ല.
കൊമേഴ്സ് & മാനേജ്മെൻ്റ്:
* B.Com, BBA, BMS (Bachelor of Management Studies) തുടങ്ങിയ കോഴ്സുകൾ. (ഇവയ്ക്ക് പലപ്പോഴും പ്ലസ്ടു തലത്തിൽ മാത്‍സ്/അക്കൗണ്ടൻസി/ഇക്കണോമിക്സ് ആവശ്യമായി വരാം).
ലിബറൽ ആർട്സ് (Liberal Arts):
* അശോക, ക്രിയ, ഫ്ലേം, അസിം പ്രേംജി യൂണിവേഴ്സിറ്റി പോലുള്ള പുതിയ തലമുറ സർവ്വകലാശാലകൾ പലപ്പോഴും IBDP/A-Level പോലുള്ള ബോർഡുകളിൽ നിന്നുള്ള വിദ്യാർത്ഥികളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും, വിഷയങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിൽ കൂടുതൽ അയവ് നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു.
നിയമം (Law):
* 5 വർഷത്തെ ഇൻ്റഗ്രേറ്റഡ് LLB പ്രോഗ്രാമുകൾ (ഉദാ: BA-LLB, BBA-LLB). ഇതിന് സാധാരണയായി പ്ലസ്ടു പാസ്സാവുകയും CLAT, AILET, LSAT-India പോലുള്ള പ്രവേശന പരീക്ഷയിൽ യോഗ്യത നേടുകയും വേണം. പ്ലസ്ടുവിലെ വിഷയങ്ങൾക്ക് അത്ര കർശനമായ നിബന്ധനകളില്ല.
ഡിസൈൻ (Design):
* B.Des (ബാച്ചിലർ ഓഫ് ഡിസൈൻ) - ഫാഷൻ, കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ, പ്രോഡക്റ്റ്, ഇൻ്റീരിയർ തുടങ്ങിയവ. പ്രവേശനം പ്രധാനമായും NID, NIFT, UCEED പോലുള്ള എൻട്രൻസ് പരീക്ഷകളെയും പോർട്ട്‌ഫോളിയോയെയും അഭിരുചിയെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കും. പ്ലസ്ടുവിലെ വിഷയങ്ങൾക്ക് അത്ര കർശന നിബന്ധനയില്ല.
ഹോട്ടൽ മാനേജ്മെൻ്റ്:
* ഹോട്ടൽ മാനേജ്മെൻ്റിലോ ഹോസ്പിറ്റാലിറ്റിയിലോ ഉള്ള ബിരുദ/ഡിപ്ലോമ കോഴ്സുകൾ. NCHMCT JEE പോലുള്ള പ്രവേശന പരീക്ഷകളാണ് പ്രധാനം.
മീഡിയ & കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ:
* ജേർണലിസം, മാസ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ, ഫിലിം സ്റ്റഡീസ് എന്നിവയിലെ BA/BSc കോഴ്സുകൾ. ഭാഷാപരമായ കഴിവും സർഗ്ഗാത്മകതയുമാണ് പ്രധാനം.
പ്രത്യേക വിഷയങ്ങൾ നിർബന്ധമുള്ള മേഖലകൾ (ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടവ):
എഞ്ചിനീയറിംഗ് (BE/B.Tech): A-Level/IBDP തലത്തിൽ ഫിസിക്സ്, കെമിസ്ട്രി, മാത്തമാറ്റിക്സ് എന്നിവ പഠിച്ച് തുല്യത നേടിയിരിക്കണം. JEE പോലുള്ള പ്രവേശന പരീക്ഷകളും ആവശ്യമാണ്.
മെഡിസിൻ (MBBS/BDS): A-Level/IBDP തലത്തിൽ ഫിസിക്സ്, കെമിസ്ട്രി, ബയോളജി എന്നിവ പഠിച്ച് തുല്യത നേടിയിരിക്കണം. NEET പരീക്ഷയിൽ യോഗ്യത നേടണം.
ആർക്കിടെക്ചർ (B.Arch): ഫിസിക്സ്, കെമിസ്ട്രി, മാത്തമാറ്റിക്സ് എന്നിവ പഠിച്ച് തുല്യത വേണം. NATA/JEE Paper 2 പരീക്ഷയിൽ യോഗ്യത നേടണം.
ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങൾ (BSc): കെമിസ്ട്രി, ഫിസിക്സ്, സുവോളജി, ബോട്ടണി തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിലെ ബിരുദത്തിന് പ്ലസ്ടു തലത്തിൽ അനുബന്ധ വിഷയങ്ങൾ (PCM/PCB/PCMB) പഠിച്ചിരിക്കണം.
പ്രധാന നിർദ്ദേശങ്ങൾ:
1. കുട്ടിക്ക് താല്പര്യമുള്ള കോഴ്സിനും സർവ്വകലാശാലയ്ക്കും വേണ്ട കൃത്യമായ യോഗ്യതാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ (Eligibility Criteria) അവരുടെ വെബ്സൈറ്റിൽ പരിശോധിച്ച് ഉറപ്പുവരുത്തുക.
2. കുട്ടി A-Level/IBDP തലത്തിൽ പഠിച്ച വിഷയങ്ങൾ ഈ കോഴ്സിന് മതിയാകുമോ എന്ന് പരിശോധിക്കുക.
3. ഏറ്റവും പുതിയ തുല്യതാ നിയമങ്ങൾക്കായി Association of Indian Universities (AIU) or UGC Equivalancy വെബ്സൈറ്റ് സന്ദർശിക്കുകയോ അവരെ ബന്ധപ്പെടുകയോ ചെയ്യുക.
Final word:
IGCSE പശ്ചാത്തലമുള്ള കുട്ടികൾ A-Level/IBDP തലത്തിൽ വിഷയങ്ങൾ ശ്രദ്ധയോടെ തിരഞ്ഞെടുക്കുകയും, ഇന്ത്യയിലെ സർവ്വകലാശാലകളുടെയും കോഴ്സുകളുടെയും യോഗ്യതാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കി അപേക്ഷിക്കുകയും ചെയ്താൽ, അവർക്ക് ഇന്ത്യയിൽ തന്നെ ധാരാളം മികച്ച ഉപരിപഠന അവസരങ്ങളുണ്ട്. എഞ്ചിനീയറിംഗ്, മെഡിസിൻ പോലുള്ള ചില സ്ട്രീമുകൾക്ക് പ്രത്യേക വിഷയങ്ങൾ നിർബന്ധമാണെങ്കിലും, ഹ്യുമാനിറ്റീസ്, കൊമേഴ്സ്, മാനേജ്മെൻ്റ്, ഡിസൈൻ, നിയമം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ വിശാലമായ സാധ്യതകൾ ലഭ്യമാണ്.
Article By: Mujeebulla K.M
CIGI Career Team