സർ, റസൂൽ പൂക്കുട്ടി ഒരു സൗണ്ട് എഞ്ചിനീയർ ആയിരുന്നു, ഓസ്കാർ അവാർഡ് ജേതാവാണ് എന്നും അറിയാം. എന്താണ് ഈ സൗണ്ട് എഞ്ചിനീയറിങ് കരിയർ. എന്തൊക്കെയാണ് കരിയർ സാധ്യതകൾ?
ഉത്തരം: തീർച്ചയായും! റസൂൽ പൂക്കുട്ടി സൗണ്ട് എൻജിനീയറിങ് രംഗത്ത് ഇന്ത്യയുടെ അഭിമാനമാണ്. അദ്ദേഹത്തിന് ഓസ്കാർ അവാർഡ് ലഭിച്ചത് 'സ്ലംഡോഗ് മില്യണയർ' എന്ന സിനിമയിലെ മികച്ച സൗണ്ട് മിക്സിംഗിനായിരുന്നു. സൗണ്ട് എൻജിനീയറിങ് എന്ന കരിയറിനെക്കുറിച്ചും അതിലെ സാധ്യതകളെക്കുറിച്ചും വിശദമായി പറയാം:
*എന്താണ് സൗണ്ട് എൻജിനീയറിങ്?*
ശബ്ദത്തെ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ സഹായത്തോടെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന കലയും ശാസ്ത്രവുമാണ് സൗണ്ട് എൻജിനീയറിങ്. ശബ്ദം റെക്കോർഡ് ചെയ്യുക, എഡിറ്റ് ചെയ്യുക, മിക്സ് ചെയ്യുക, പുനഃസൃഷ്ടിക്കുക, പൊതുവേദിയിൽ വ്യക്തമായി കേൾപ്പിക്കുക (reinforce) എന്നിവയെല്ലാം ഇതിന്റെ ഭാഗമാണ്. സിനിമ, സംഗീതം, ടെലിവിഷൻ, റേഡിയോ, ഗെയിമുകൾ, ലൈവ് ഇവന്റുകൾ തുടങ്ങി ശബ്ദത്തിന് പ്രാധാന്യമുള്ള എല്ലാ മേഖലകളിലും സൗണ്ട് എൻജിനീയർമാരുടെ സേവനം ആവശ്യമാണ്.
ഇതൊരു സാങ്കേതികവിദ്യയിൽ അധിഷ്ഠിതമായ മേഖലയാണെങ്കിലും, സർഗ്ഗാത്മകതയ്ക്കും ഏറെ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. ഒരു രംഗത്തിനോ സംഗീതത്തിനോ അനുയോജ്യമായ ശബ്ദഅന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിവുണ്ടായിരിക്കണം.
*സൗണ്ട് എൻജിനീയറുടെ പ്രധാന ജോലികൾ:*
1. *റെക്കോർഡിംഗ് (Recording):* സംഭാഷണങ്ങൾ, സംഗീതം, പാട്ട്, പ്രകൃതിയിലെ ശബ്ദങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ മൈക്രോഫോണുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഏറ്റവും വ്യക്തതയോടെയും തനിമയോടെയും പിടിച്ചെടുക്കുക. സ്റ്റുഡിയോയിലോ ലൊക്കേഷനിലോ (സിനിമ ചിത്രീകരിക്കുന്ന സ്ഥലം) റെക്കോർഡിംഗ് നടക്കാം. ശരിയായ മൈക്രോഫോൺ തിരഞ്ഞെടുക്കുക, അത് സ്ഥാപിക്കേണ്ട രീതി നിശ്ചയിക്കുക എന്നിവ പ്രധാനമാണ്.
2. *എഡിറ്റിംഗ് (Editing):* റെക്കോർഡ് ചെയ്ത ശബ്ദത്തിലെ ആവശ്യമില്ലാത്ത ഭാഗങ്ങൾ, നോയ്സ് എന്നിവ നീക്കം ചെയ്യുക. സംഭാഷണങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുക, ശബ്ദശകലങ്ങൾ ക്രമീകരിക്കുക, താളം (timing) ശരിയാക്കുക തുടങ്ങിയ ജോലികൾ ചെയ്യുക.
3. *മിക്സിംഗ് (Mixing):* ഒന്നിലധികം ശബ്ദട്രാക്കുകളെ (ഉദാഹരണത്തിന് സിനിമയിൽ - സംഭാഷണം, പശ്ചാത്തല സംഗീതം, സ്പെഷ്യൽ എഫക്ട്സ്) ഒരുമിച്ച് ചേർത്ത് ഓരോന്നിന്റെയും ശബ്ദനില (level), സ്ഥാനം (panning - ഇടത്/വലത് സ്പീക്കർ), ടോൺ (EQ) എന്നിവ ക്രമീകരിച്ച് ആകർഷകമായ ഒരു അന്തിമ ഓഡിയോ ഔട്ട്പുട്ട് ഉണ്ടാക്കുക. ഇതിൽ റിവേർബ് (reverb), ഡിലേ (delay) പോലുള്ള എഫക്ടുകൾ ആവശ്യാനുസരണം ചേർക്കുകയും ചെയ്യും. റസൂൽ പൂക്കുട്ടിക്ക് ഓസ്കാർ ലഭിച്ചത് ഈ മേഖലയിലെ മികവിനാണ്.
4. *മാസ്റ്ററിംഗ് (Mastering):* പ്രധാനമായും സംഗീത ആൽബങ്ങളുടെ അവസാന മിനുക്കുപണിയാണിത്. മിക്സ് ചെയ്ത പാട്ടുകൾക്ക് അന്തിമ മിഴിവ് നൽകുക, എല്ലാ പാട്ടുകൾക്കും ഒരേ ശബ്ദനിലവാരം ഉറപ്പാക്കുക, വിവിധ ഫോർമാറ്റുകളിലേക്ക് (CD, Streaming platforms) അനുയോജ്യമാക്കുക എന്നിവയാണ് ലക്ഷ്യം.
5. *സൗണ്ട് ഡിസൈൻ (Sound Design):* സിനിമകൾക്കും ഗെയിമുകൾക്കും നാടകങ്ങൾക്കുമൊക്കെ ആവശ്യമായ ശബ്ദങ്ങൾ പുതുതായി ഉണ്ടാക്കുകയോ, റെക്കോർഡ് ചെയ്ത ശബ്ദങ്ങളെ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തി ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന പ്രക്രിയയാണിത്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു ഭീകരജീവിയുടെ ശബ്ദം, ഭാവനാത്മകമായ ഒരു ലോകത്തിലെ അന്തരീക്ഷശബ്ദങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ.
6. *ലൈവ് സൗണ്ട് എൻജിനീയറിങ് (Live Sound Engineering):* സംഗീത പരിപാടികൾ, പൊതുയോഗങ്ങൾ, നാടകങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ നടക്കുമ്പോൾ ശബ്ദം മൈക്കിലൂടെ എടുത്ത്, മിക്സ് ചെയ്ത്, സ്പീക്കറുകളിലൂടെ (PA System - Public Address System) വ്യക്തമായി സദസ്സിൽ എത്തിക്കുക. ഇതിൽ സിസ്റ്റം സ്ഥാപിക്കുന്നതും, പരിപാടി നടക്കുമ്പോൾ മിക്സ് ചെയ്യുന്നതും ഉൾപ്പെടും.
7. *ബ്രോഡ്കാസ്റ്റ് ഓഡിയോ (Broadcast Audio):* ടെലിവിഷൻ, റേഡിയോ പ്രോഗ്രാമുകൾക്ക് വേണ്ടി ശബ്ദം കൈകാര്യം ചെയ്യുക. വാർത്താ അവതാരകരുടെയും അതിഥികളുടെയും ശബ്ദം വ്യക്തമായി കേൾപ്പിക്കുക, ലൈവ് ഷോകൾ മിക്സ് ചെയ്യുക തുടങ്ങിയവ.
*കരിയർ സാധ്യതകൾ (വിശദമായി):*
സൗണ്ട് എൻജിനീയറിങ് പഠിച്ചിറങ്ങുന്ന ഒരാൾക്ക് നിരവധി മേഖലകളിൽ അവസരങ്ങളുണ്ട്:
1. *സിനിമയും ടെലിവിഷനും (Film & Television):*
* *ലൊക്കേഷൻ സൗണ്ട് റെക്കോർഡിസ്റ്റ്/മിക്സർ (Location Sound Recordist/Mixer):* സിനിമ ചിത്രീകരിക്കുന്ന സ്ഥലത്ത് നേരിട്ടെത്തി സംഭാഷണങ്ങളും മറ്റ് ശബ്ദങ്ങളും റെക്കോർഡ് ചെയ്യുന്നയാൾ.
* *സൗണ്ട് ഡിസൈനർ (Sound Designer):* സിനിമയുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള ശബ്ദ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുന്നയാൾ. സ്പെഷ്യൽ സൗണ്ട് എഫക്ടുകൾ ഉണ്ടാക്കുക, അന്തരീക്ഷ ശബ്ദങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുക എന്നിവ പ്രധാന ജോലികളാണ്.
* *ഡയലോഗ് എഡിറ്റർ (Dialogue Editor):* റെക്കോർഡ് ചെയ്ത സംഭാഷണങ്ങൾ എഡിറ്റ് ചെയ്ത് വ്യക്തമാക്കുകയും, സിനിമയിലെ ദൃശ്യങ്ങളുമായി കൃത്യമായി ചേർക്കുകയും (synchronize) ചെയ്യുക.
* *ഫോളി ആർട്ടിസ്റ്റ് (Foley Artist):* സിനിമയിലെ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ ചലനങ്ങൾക്കനുസരിച്ചുള്ള സ്വാഭാവിക ശബ്ദങ്ങൾ (ഉദാ: നടക്കുമ്പോൾ ഉള്ള കാലൊച്ച, വസ്ത്രങ്ങളുടെ ശബ്ദം, വാതിൽ തുറക്കുന്ന ശബ്ദം) സ്റ്റുഡിയോയിൽ കൃത്രിമമായി ഉണ്ടാക്കുക.
* *റീ-റെക്കോർഡിംഗ് മിക്സർ (Re-recording Mixer):* ഡബ്ബിംഗ് തിയേറ്ററിൽ ഇരുന്ന് സംഭാഷണം, സംഗീതം, എഫക്ടുകൾ, ഫോളി ശബ്ദങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം മിക്സ് ചെയ്ത് സിനിമയുടെ അന്തിമ ശബ്ദമിശ്രണം തയ്യാറാക്കുന്നയാൾ. റസൂൽ പൂക്കുട്ടിയുടെ പ്രധാന മേഖലകളിലൊന്ന് ഇതാണ്.
2. *സംഗീത വ്യവസായം (Music Industry):*
* *റെക്കോർഡിംഗ് എഞ്ചിനീയർ (Recording Engineer):* മ്യൂസിക് സ്റ്റുഡിയോകളിൽ പാട്ടുകാരെയും സംഗീതോപകരണങ്ങളെയും റെക്കോർഡ് ചെയ്യുക.
* *മിക്സിംഗ് എഞ്ചിനീയർ (Mixing Engineer):* റെക്കോർഡ് ചെയ്ത ട്രാക്കുകൾ മിക്സ് ചെയ്ത് ഒരു സമ്പൂർണ്ണ ഗാനം രൂപപ്പെടുത്തുക.
* *മാസ്റ്ററിംഗ് എഞ്ചിനീയർ (Mastering Engineer):* അവസാന മിക്സിന് മിനുക്കുപണികൾ നടത്തി വിതരണത്തിന് തയ്യാറാക്കുക.
* *മ്യൂസിക് പ്രൊഡ്യൂസർ (Music Producer):* പലപ്പോഴും സാങ്കേതികവശങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനോടൊപ്പം സംഗീതത്തിന്റെ ക്രിയേറ്റീവ് കാര്യങ്ങളിലും പങ്കാളിയാകുന്നു.
3. *ലൈവ് സൗണ്ട് (Live Sound):*
* *ഫ്രണ്ട് ഓഫ് ഹൗസ് (FOH) എഞ്ചിനീയർ:* സദസ്സിന് കേൾക്കാൻ വേണ്ടി പ്രധാന സ്റ്റേജിന് പുറത്ത് നിന്ന് സൗണ്ട് മിക്സ് ചെയ്യുന്നയാൾ.
* *മോണിറ്റർ എഞ്ചിനീയർ (Monitor Engineer):* സ്റ്റേജിലുള്ള സംഗീതജ്ഞർക്ക്/പാട്ടുകാർക്ക് കേൾക്കാൻ വേണ്ടി സൗണ്ട് മിക്സ് ചെയ്യുന്നയാൾ.
* *സിസ്റ്റംസ് എഞ്ചിനീയർ (Systems Engineer):* ലൈവ് പരിപാടിക്കാവശ്യമായ സൗണ്ട് സിസ്റ്റം (സ്പീക്കറുകൾ, ആംപ്ലിഫയറുകൾ) ഡിസൈൻ ചെയ്യുകയും സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നയാൾ.
4. *ബ്രോഡ്കാസ്റ്റിംഗ് (റേഡിയോ/ടിവി):* റേഡിയോ സ്റ്റേഷനുകൾ, ടിവി ചാനലുകൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഓഡിയോ പ്രൊഡക്ഷൻ, ലൈവ് ഷോകളുടെ ഓഡിയോ മിക്സിംഗ്, ഓഡിയോ ക്വാളിറ്റി നിയന്ത്രിക്കൽ തുടങ്ങിയ ജോലികൾ.
5. *ഗെയിമിംഗ് (Gaming):* വീഡിയോ ഗെയിമുകൾക്ക് ആവശ്യമായ സൗണ്ട് എഫക്ടുകൾ, സംഗീതം, സംഭാഷണം എന്നിവ ഡിസൈൻ ചെയ്യുകയും ഗെയിം എഞ്ചിനുമായി സംയോജിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
6. *തിയേറ്റർ (നാടകം):* നാടകങ്ങൾക്ക് ആവശ്യമായ ശബ്ദ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുക, നാടകം നടക്കുമ്പോൾ സൗണ്ട് പ്രവർത്തിപ്പിക്കുക.
7. *അക്കോസ്റ്റിക്സ് കൺസൾട്ടൻസി (Acoustics Consultancy):* റെക്കോർഡിംഗ് സ്റ്റുഡിയോകൾ, ഓഡിറ്റോറിയങ്ങൾ, ഹോം തീയേറ്ററുകൾ തുടങ്ങിയവയുടെ ശബ്ദപരമായ രൂപകൽപ്പന (acoustic design) നൽകുക.
8. *ഓഡിയോ പോസ്റ്റ്-പ്രൊഡക്ഷൻ (Audio Post-Production):* പരസ്യങ്ങൾ, കോർപ്പറേറ്റ് വീഡിയോകൾ, ഡോക്യുമെന്ററികൾ എന്നിവയുടെ ശബ്ദ മിശ്രണം, എഡിറ്റിംഗ്, സൗണ്ട് ഡിസൈൻ ചെയ്യുക.
9. *ഓഡിയോ ഫോറൻസിക്സ് (Audio Forensics):* കുറ്റാന്വേഷണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ശബ്ദരേഖകൾ വിശകലനം ചെയ്യുക.
10. *ഓഡിയോ ഉപകരണ നിർമ്മാണം/വിൽപ്പന:* സൗണ്ട് എക്വിപ്മെന്റ് കമ്പനികളിൽ ടെക്നിക്കൽ സപ്പോർട്ട്, ഡിസൈൻ, വിൽപ്പന വിഭാഗങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കാം.
*ആവശ്യമായ കഴിവുകൾ:*
* ശബ്ദത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ശാസ്ത്രീയ അറിവ് (അക്കോസ്റ്റിക്സ്, ഇലക്ട്രോണിക്സ്)
* ശ്രദ്ധയോടെ കേൾക്കാനും ശബ്ദത്തിലെ സൂക്ഷ്മ വ്യത്യാസങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാനുമുള്ള കഴിവ് (Critical Listening)
* ഡിജിറ്റൽ ഓഡിയോ വർക്ക്സ്റ്റേഷനുകൾ (DAW - ഉദാ: Pro Tools, Logic Pro, Nuendo) ഉപയോഗിക്കാനുള്ള കഴിവ്
* മൈക്രോഫോണുകൾ, മിക്സിംഗ് കൺസോളുകൾ, സ്പീക്കറുകൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവ്
* പ്രശ്നപരിഹാരത്തിനുള്ള കഴിവ് (പ്രത്യേകിച്ച് ലൈവ് സൗണ്ടിൽ)
* സൂക്ഷ്മതയും കൃത്യതയും
* ടീമായി പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള കഴിവ് (സംവിധായകർ, സംഗീതജ്ഞർ, മറ്റ് എഞ്ചിനീയർമാർ എന്നിവരുമായി)
* സർഗ്ഗാത്മകത (പ്രത്യേകിച്ച് സൗണ്ട് ഡിസൈനിൽ)
* ക്ഷമ (ചിലപ്പോൾ മണിക്കൂറുകളോളം ഒരേ ജോലി ചെയ്യേണ്ടി വരും)
*വിദ്യാഭ്യാസം:*
ഡിപ്ലോമ, ബിരുദം (B.Sc. Sound Engineering, B.Voc Sound Engineering), ബിരുദാനന്തര ബിരുദം (M.Sc./MA Sound Engineering) എന്നിവ ഈ മേഖലയിൽ ലഭ്യമാണ്. പൂനെ ഫിലിം ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് (FTII), സത്യജിത് റേ ഫിലിം & ടെലിവിഷൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് (SRFTI), കെ.ആർ. നാരായണൻ നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് വിഷ്വൽ സയൻസ് & ആർട്സ് (കേരളം), SAE ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, വിസ്ലിങ് വുഡ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് പോലുള്ള നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങളിൽ കോഴ്സുകൾ ലഭ്യമാണ്. തിയറി പഠനത്തോടൊപ്പം പ്രായോഗിക പരിശീലനം (internships, project works) വളരെ പ്രധാനമാണ്.
ചുരുക്കത്തിൽ, കലയും ശാസ്ത്രവും സാങ്കേതികവിദ്യയും ഒരുപോലെ സംയോജിക്കുന്ന, ഏറെ സാധ്യതകളുള്ള ഒരു മേഖലയാണ് സൗണ്ട് എൻജിനീയറിങ്. റസൂൽ പൂക്കുട്ടിയെപ്പോലുള്ളവരുടെ കരിയർ വിജയങ്ങൾ ഈ രംഗത്തേക്ക് വരാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് വലിയ പ്രചോദനമാണ് നൽകുന്നത്.
Article By: Mujeebulla K.M
CIGI Career Team